Proeftuin Water sensitive Rotterdam

11 juli 2016

Invulling geven aan water sensitive cities is een nieuwe wijze van handelen om de effecten van neerslag een droogte een plek te geven. Inter Delta Nederland verzorgt voor dit programma / deze beweging de projectleiding. Maar wat is “water sensitive” dan; onderstaand het verhaal achter het gedachtegoed….

Aantrekkelijke steden, die bij neerslag en droogte optimaal functioneren, zijn essentieel. Sterker nog, zo ingericht zijn dat de extremen van klimaatverandering worden benut om bij verschillende seizoenen optimaal om te gaan met het beschikbare water. Hierbij is de voorwaarde dat maatregelen tevens een bijdrage leveren aan de vitaliteit en aantrekkelijkheid van de stad. Tot zover logisch,…. maar hoe?

Het blijkt dat de toepassing van bovenstaand gedachtegoed nog lastig is om te realiseren in stedelijke gebieden. Daadwerkelijk integraal ontwerpen en handelen vergt inbreng van vele partijen die elkaar nog vaak niet op alle taken weten te vinden. Het is essentieel dat (nieuwe) waterbergende concepten een meerwaarde hebben voor de stad en haar bewoners. De uitvoering van dergelijke ideeën zijn in Rotterdam gevat in Water Sensitive Rotterdam. Een programma – of liever een beweging – die tot doel heeft een verandering te bewerkstelligen bij alle betrokkenen.

Kenmerkend van de verandering is een andere omgang met neerslag. Hemelwater is een grondstof die we niet zonder meer mogen afvoeren naar de riolering of rivieren, maar lokaal moeten benutten. Hierdoor wordt de toekomstige veerkracht en sponswerking van de stad duurzaam verbeterd, wat vele positieve effecten heeft. Vooral in dichtbebouwd gebied is het essentieel om samen te werken met een breed scala aan betrokkenen, belanghebbenden, inclusief de bewoners van de stad.

Veel meer dan tot op heden moeten kansen op wijk-, en straatniveau en op particulier terrein benut worden. Op het moment dat gemeenschappelijke tuinen zo zijn ingericht dat we het dakwater van een woningblok kunnen opvangen en verwerken levert dit een bijdrage aan het duurzaam omgaan met hemelwater. Een dergelijk kleinschalig voorbeeld is vervolgens vele malen in een stad te realiseren. De invulling per locatie is maatwerk. Deze moet dusdanig zijn dat er een mooie ruimte ontstaat, waarbij de neerslag benut kan worden, bijvoorbeeld om verdroging van groen te voorkomen. Zichtbare afvoer van het water zorgt daarbij voor een begrijpelijke situatie, met bewustwording en borging op lange termijn.

Een andere kans ligt in het reguliere beheer van de buitenruimte. Door op het niveau van de straat locatiespecifieke kansen te benutten wordt het waterbeheer geoptimaliseerd tot in de haarvaten van het systeem.

Dit betekent dat de waterbeheerders een andere rol en houding moeten aannemen richting ontwerpers, beheerders, eigenaren van bebouwing, gebruikers van de buitenruimte en burgers. Door op een bredere manier bezig te zijn met de water- en klimaatopgaven worden ook andere fysieke en sociale doelstellingen gerealiseerd. Resultaat is een (nog) bredere acceptatie en coalitie om Water Sensitive Rotterdam vorm te geven. Uiteindelijk moet een situatie ontstaan dat we geen voorbeeldprojecten nodig hebben, maar dat Water Sensitive handelen gemeengoed wordt.

De hoofdfoto is van Joost van Dijk, Stichting Tussentuin
Overige foto’s van links naar rechts: Jurgen Bals, De Urbanisten, Stichting Tussentuin